Nếu nhà trị liệu tâm lý chia sẻ thành thật với bạn

Có bao nhiêu người trong chúng ta lớn lên với niềm tin rằng sức mạnh chính là sự im lặng. Rằng chữa lành là điều bạn phải làm trong nội tâm, riêng tư, không làm phiền ai. Bạn học cách hoạt động theo kiểu đó. Bạn học cách sống sót. Biểu diễn. Giữ mình vững vàng theo cách đáng ngưỡng mộ từ bên ngoài nhưng cô đơn ở bên trong.

Bạn biết cảm giác đó chứ? Cái cảm giác đau nhói trong lồng ngực như thể nói rằng tôi đang gánh quá nhiều, ngay cả khi bạn không có từ ngữ nào để diễn tả những gì mình đang gánh. Bạn đã sống sót quá lâu đến nỗi quên mất cảm giác đơn giản chỉ là tồn tại. Cơ thể bạn đau nhức ở những nơi ký ức ẩn náu: vai, hàm, bụng. Và bạn gọi đó là bình thường. Bạn thuyết phục bản thân, đây chính là tôi. Nhưng đó không phải là bạn, đó là người bạn buộc phải trở thành.

Bạn không hề hỏng hóc

Chúng ta thường nghĩ rằng mình cần phải tự sửa chữa bản thân, rằng những gì đau đớn bên trong là dấu hiệu của sự yếu đuối. Nhưng sự thật không phải như vậy. Những gì bạn đang mang trong mình không phải là bằng chứng cho thấy bạn hỏng hóc, mà là bằng chứng cho thấy bạn đã phải gánh quá nhiều thứ không thuộc về bạn. Đó là những vết thương từ quá khứ, là những kỳ vọng người khác đặt lên vai bạn, là những nhu cầu bạn không bao giờ được phép bày tỏ. Tất cả đều đọng lại trong cơ thể, trong tâm trí, khiến bạn cảm thấy nặng nề và mệt mỏi. Nhưng điều này không định nghĩa bạn là ai.

Điều không ai nói với bạn là: bạn không hề hỏng hóc.

Bạn chỉ đang gánh những thứ không bao giờ thuộc về riêng bạn để gánh một mình. Sự nặng nề bạn cảm thấy không phải là thất bại, đó là tàn dư. Nhiều năm nuốt từng lời nói. Những nhu cầu người ta bảo bạn không được có. Nỗi đau người ta dạy bạn phải che giấu. Giờ đây, tất cả sống trong cơ thể bạn: trong sự do dự khi ai đó cố gắng đến gần, trong cách bạn xin lỗi khi khóc, trong cách bạn thử thách người khác để xem họ có bỏ đi không, chỉ để bạn không phải là người bị bắt gặp mất cảnh giác.

Bạn nói mình cảm thấy bế tắc, nhưng tôi không nghĩ điều đó có nghĩa là bạn không lớn lên. Tôi nghĩ điều đó có nghĩa là bạn kiệt sức vì phải lê lết cả đống lịch sử mà bạn không bao giờ được tháo gỡ. Và sự kiệt sức đó, sự tê liệt bạn cảm thấy khi ở bên người khác, ngay cả khi bạn được bao quanh bởi họ, đó không phải là sự trống rỗng. Đó là quá tải. Hệ thần kinh của bạn đã ở trạng thái báo động cao suốt nhiều năm. Bạn không ngắt kết nối vì không quan tâm. Bạn ngắt kết nối vì ở đâu đó trên con đường, việc quan tâm bắt đầu trở nên nguy hiểm. Yêu thương bắt đầu giống như một chiếc đồng hồ đếm ngược. Mong muốn điều gì đó có nghĩa là chấp nhận rủi ro mất nó.

Bạn giữ mình nhỏ bé để an toàn

Vì thế bạn giữ mình nhỏ bé. Bạn giữ khoảng cách vừa đủ để an toàn. Bạn để người khác đến gần, nhưng không bao giờ đủ gần để chạm vào những phần mềm mại nhất của bạn. Và khi ai đó bắt đầu nhìn thấy bạn, thực sự nhìn thấy bạn, bạn chạy trốn. Không phải vì bạn không quan tâm, mà vì bạn quan tâm. Bạn chạy vì ở sâu thẳm bên trong, bạn tin rằng nếu ai đó thực sự biết bạn, bạn chưa được mài giũa, bạn đầy sợ hãi, bạn đang đau buồn, họ sẽ bỏ đi. Và bạn muốn được yêu thương quá nhiều đến nỗi không thể chấp nhận loại tàn phá đó.

Đó là điều về tình yêu khi bạn đã sống qua mất mát từ sớm: nó không bao giờ giống như một mái nhà, nó giống như một ngôi nhà có bảng đang rao bán. Đẹp đẽ, nhưng tạm thời. Bạn luôn để hành lý sẵn sàng. Bạn học cách yêu với một chân đã đặt ngoài cửa.

Trong phim Good Will Hunting, có một cảnh, có lẽ là nổi tiếng nhất, khi Sean, nhà trị liệu, cứ lặp lại với Will: Đó không phải lỗi của cậu. Lặp đi lặp lại. Và Will gật đầu, nhún vai cho đến khi anh ta sụp đổ. Cảnh đó không mạnh mẽ vì câu thoại. Nó mạnh mẽ vì sự kháng cự. Bởi khi bạn đã xây dựng bản sắc xung quanh việc không thể chạm tới, ngay cả lòng trcompassion cũng có thể giống như một cuộc tấn công.

Sean nhìn thấu màn trình diễn của Will. Qua trí tuệ, cơn giận, những trò đùa. Ông nhìn thấy đứa trẻ đầy sợ hãi bên trong, đứa trẻ tin rằng tình yêu luôn theo sau là nỗi đau. Và lần đầu tiên, Will để ai đó nắm giữ sự thật đó mà không biến nó thành một lý thuyết.

Hiểu và cảm nhận nỗi đau là hai chuyện khác nhau

Có sự khác biệt giữa việc hiểu nỗi đau của bạn và cảm nhận nó. Và tôi nghĩ bạn đã biết điều này. Bạn đã đọc sách. Bạn đã nói về chấn thương tâm lý, cơ chế đối phó và công việc chữa lành đứa trẻ bên trong. Nhưng khi nỗi đau lặng lẽ ập đến trong bóng tối, bạn vẫn đóng cửa lại. Bởi vì cảm nhận luôn nguy hiểm. Sự dễ tổn thương vẫn giống như điểm yếu. Và sự mềm mại vẫn giống như rủi ro.

Nhưng có lẽ điều bạn cần không phải là thêm hiểu biết. Có lẽ đó là thêm sự cho phép. Cho phép để sụp đổ. Được ôm mà không cần trình diễn. Được lộn xộn, thô ráp và vẫn xứng đáng với tình yêu. Bạn đã xuất hiện cho mọi người khác với sự dịu dàng, tại sao lại khó đến vậy để dành nó cho chính mình?

Có lẽ vì ở đâu đó trên đường, bạn học được rằng nhu cầu của bạn khiến bạn trở thành gánh nặng. Rằng nỗi đau của bạn cần một bộ lọc trước khi có thể chia sẻ. Vì thế bạn cứ tinh chỉnh nó. Bạn biến nó thành câu chuyện. Bạn làm cho nó nghe khôn ngoan. Bạn nói sự thật, nhưng chỉ phiên bản đánh bóng. Và làm như vậy, bạn được nhìn thấy, nhưng không được cảm nhận. Được biết đến, nhưng không được biết sâu sắc.

Cái giá của việc giữ mình nhỏ bé

Và đó là cái giá của việc giữ mình nhỏ bé. Bạn kết thúc trong những căn phòng đầy người và vẫn cảm thấy vô hình. Không phải vì họ không quan tâm, mà vì bạn không bao giờ để họ nhìn thấy bạn. Nỗi sợ đó là thật. Nhưng khát khao cũng thật. Khát khao được ôm mà không cần giải thích. Được yêu không phải bất chấp vết thương, mà trong chính những vết thương đó.

Bạn không bao giờ được sinh ra để gánh điều này một mình. Bạn không bao giờ được sinh ra để chữa lành trong cô đơn. Chữa lành không phải là một dự án, đó là một quá trình. Và bạn không cần phải kiếm quyền để sụp đổ. Bạn không cần phải khôn ngoan trước khi bị tổn thương. Bạn không cần phải làm cho nỗi đau của mình đẹp đẽ trước khi ai đó ở lại.

Bạn chỉ cần để mình được là: lộn xộn, sợ hãi, đau buồn, chưa hoàn thiện. Bởi vì loại chữa lành thiêng liêng nhất không đến từ việc được sửa chữa, mà từ việc được chứng kiến. Và một số người sẽ ở lại. Họ sẽ không rùng mình. Họ sẽ không yêu cầu bạn dịch trái tim mình thành ẩn dụ. Họ sẽ ngồi với bạn trong đống đổ nát và nói: Bạn không cần phải kiếm tình yêu ở đây.

Nhưng họ chỉ có thể nói điều đó nếu bạn để họ nhìn thấy bạn.

Lời mời gọi đích thực

Vì thế có lẽ đó là lời mời gọi đích thực. Không phải để mạnh mẽ hơn. Không phải để thông minh hơn. Không phải để chu đáo hơn. Mà để dũng cảm hơn: đủ dũng cảm để để tình yêu gặp bạn đúng nơi bạn đang ở. Và có lẽ, chỉ có lẽ thôi, bạn có thể bắt đầu bằng cách dành điều đó cho chính mình.

Bởi vì ở một thời điểm nào đó, cuộc rượt đuổi để hiểu trở thành một hình thức trốn tránh khác. Bạn có thể mổ xẻ vết thương của mình với độ chính xác phẫu thuật, nhưng hiểu biết không giống với sự thân mật. Chữa lành không xảy ra khi bạn cuối cùng tìm được từ ngữ đúng. Nó xảy ra khi bạn ngừng cố gắng kể lại nỗi đau của mình và đơn giản để mình cảm nhận nó.

Nó xảy ra trong giọng nói run rẩy khi bạn thừa nhận mình cô đơn. Trong những giọt nước mắt lặng lẽ khi không ai nhìn. Trong những khoảnh khắc bạn để ai đó ôm bạn, ngay cả khi mọi phần trong bạn la hét rằng họ sẽ bỏ đi. Trong sự tĩnh lặng theo sau khi họ không làm vậy.

Nó xảy ra khi bạn không với lấy điện thoại để phân tâm. Khi bạn để nỗi đau ập đến. Khi bạn cuối cùng ngừng chạy trốn khỏi nó. Và trong không gian đó, nếu bạn đủ dịu dàng, nếu bạn đủ kiên nhẫn, bạn sẽ nghe thấy điều gì đó nhỏ bé và chân thật dâng lên từ bên trong bạn: không phải phân tích, không phải giải thích. Chỉ là nhu cầu. Chỉ là mong muốn. Chỉ là sự thật của nhà trị liệu.

Tôi không muốn làm điều này một mình nữa.

Đó là nơi nó bắt đầu. Không phải bằng một sự mặc khải, mà bằng lời thì thầm đó. Lời cầu xin như trẻ con để được thân mật. Để có mái nhà. Để có ai đó nắm giữ những phần của bạn vẫn còn run rẩy trong bóng tối.

Và vâng, một số người sẽ không thể gặp bạn ở đó. Một số sẽ không hiểu. Một số sẽ bỏ đi. Nhưng một số thì không. Một số sẽ ở lại. Và quan trọng hơn, bạn sẽ ở lại. Bạn sẽ ngừng từ bỏ bản thân mỗi khi cảm xúc của bạn trở nên bất tiện. Bạn sẽ học cách thở qua sự khó chịu thay vì biến mất trong đó.

Những ngày bạn thụt lùi

Sẽ có những ngày bạn thụt lùi. Khi bạn cảm thấy như một đứa trẻ một lần nữa: bất lực và đau đớn. Và vào những ngày đó, tôi hy vọng bạn không tự làm mình xấu hổ vì điều đó. Tôi hy vọng bạn ôm phiên bản trẻ hơn của mình bằng lòng tốt, không phải sự phê phán. Tôi hy vọng bạn nhớ rằng nỗi đau không tuyến tính và chữa lành không phải là đường thẳng.

Và tôi hy vọng bạn ngừng cố gắng trình diễn con đường vào tình yêu. Bạn không phải là một vai diễn. Bạn không phải là một nhân cách giả tạo. Bạn không phải là một bản thiết kế cho kỳ vọng của ai đó. Bạn là một con người. Một con người đang thở, đang đau, đang khao khát. Và bạn xứng đáng được yêu không phải khi bạn dễ dàng, mà đặc biệt khi bạn không. Bạn xứng đáng được ôm khi bạn lộn xộn. Bạn xứng đáng được chọn ngay cả khi bạn không thể đưa ra bất cứ điều gì đáp lại.

Bởi vì bạn không phải là quá nhiều. Bạn không quá nhạy cảm, quá mãnh liệt, quá phức tạp. Bạn không phải là gánh nặng. Bạn không bao giờ là.

Sự thật về tình yêu đích thực

Trong suốt cuộc đời, chúng ta đã được dạy rằng tình yêu là thứ phải kiếm được, phải xứng đáng, phải hoàn hảo mới có thể nhận. Nhưng đó là một lời dối trá mà chúng ta đã nuốt chửng từ nhỏ. Tình yêu đích thực không đòi hỏi bạn phải là phiên bản hoàn hảo nhất của chính mình. Nó không yêu cầu bạn phải che giấu những khuyết điểm, những nỗi sợ hãi hay những vết thương chưa lành. Tình yêu đích thực đến khi bạn dám cho phép mình được yếu đuối, được thấy qua với tất cả những gì thô ráp và chưa hoàn thiện. Và điều quan trọng nhất, tình yêu đó phải bắt đầu từ chính bạn với bản thân mình.

Bạn chỉ học được để tin rằng tình yêu là thứ bạn phải kiếm được. Rằng được biết đầy đủ có nghĩa là bị từ chối hoàn toàn. Rằng càng có ai đó nhìn thấy bạn, họ càng nhanh quay đi.

Nhưng đó không phải là sự thật. Đó là vết thương đang nói.

Sự thật là, tình yêu đích thực không rùng mình. Nó không bỏ chạy vào lúc tay bạn bắt đầu run. Nó không đòi hỏi phiên bản được lọc của bạn. Nó không yêu cầu bạn xin lỗi vì cần. Và có lẽ bạn chưa tìm thấy loại tình yêu đó, nhưng điều đó không có nghĩa là bạn không xứng đáng với nó.

Có lẽ nơi đầu tiên bạn sẽ tìm thấy nó là trong gương. Có lẽ người đầu tiên cần ở lại là chính bạn. Không phải phiên bản của bạn đã có tất cả câu trả lời. Không phải người hoạt động hiệu suất cao giữ mọi thứ ngăn nắp. Mà phiên bản thô ráp, chưa hoàn thiện, chân thật không thể chịu nổi đã đợi ở hậu trường suốt nhiều năm, tự hỏi liệu có an toàn để bước ra không.

Có lẽ điều dũng cảm nhất bạn có thể làm không phải là vượt qua nó, mà là ngồi với nó. Ngồi với sự cô đơn, nỗi đau, sự vắng mặt, và nói: Tôi sẽ không bỏ mặc bạn. Không phải lần này. Và khi bạn nói điều đó đủ nhiều, khi bạn thực sự có ý nghĩa, bạn có thể bắt đầu tin vào nó.

Và đó cũng là chữa lành. Đó cũng là sự trở về nhà. Bạn không cần phải kiếm tình yêu ở đây. Bạn chỉ cần ngừng chạy trốn khỏi nó.

Thay lời kết

Trước khi kết thúc, tôi muốn nói điều này: tôi biết có rất nhiều có lẽ trong bài viết này. Đó là bởi vì tôi không có sự chắc chắn để dành cho bạn. Tôi không thể khiến bạn sống cuộc đời mình khác đi, và tôi không thể sống nó thay bạn. Đây chỉ là phép chiếu của tất cả những gì tôi đã thấy, nghe, trải qua và nắm giữ trong những khoảnh khắc yên lặng mà không ai khác nhìn thấy.

Sẽ có những phần trong bài này không chạm đến. Không cảm thấy đúng với bạn. Và không sao cả. Bạn không cần phải liên quan đến tất cả. Bạn được phép lấy những gì bạn cần và để lại phần còn lại.

Nhưng nếu dù chỉ một câu khiến bạn cảm thấy bớt cô đơn hơn một chút, nếu dù chỉ một người đọc cảm thấy được thấu hiểu, nếu điều gì đó ở đây giúp bạn chữa lành, hoặc chỉ thở nhẹ nhõm hơn, hoặc thậm chí mỉm cười một giây, thì đó là đủ. Đó là thắng lợi đối với tôi.

Và nếu bạn đang trải qua điều gì đó ngay bây giờ, tôi chỉ muốn nhắc bạn: bạn không cô đơn. Tôi biết có thể nó cảm thấy như bạn phải làm mọi thứ một mình cho đến bây giờ. Nhưng bạn không cần phải tiếp tục làm theo cách đó. Bạn có chúng tôi. Bạn có tôi.