Viết bài văn nghị luận về cách giải quyết tình trạng ô nhiễm do rác thải nhựa gây ra

Rác thải nhựa đang trở thành một trong những vấn đề môi trường cấp bách nhất của thế kỷ XXI. Theo số liệu từ Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc, mỗi năm thế giới thải ra hơn 400 triệu tấn rác thải nhựa, trong đó chỉ có khoảng 9% được tái chế. Tại Việt Nam, lượng rác thải nhựa ước tính chiếm 8 – 12% tổng lượng chất thải rắn sinh hoạt, gây ô nhiễm nghiêm trọng đất, nước và không khí. Việc viết bài văn nghị luận về cách giải quyết tình trạng ô nhiễm do rác thải nhựa gây ra không chỉ giúp học sinh nâng cao kỹ năng viết mà còn góp phần nâng cao nhận thức về trách nhiệm bảo vệ môi trường. Bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết cách xây dựng một bài văn nghị luận hoàn chỉnh, từ cấu trúc đến nội dung, giúp các em học sinh cấp hai và cấp ba tự tin hoàn thành bài tập môn Ngữ văn đạt điểm cao.

Hiểu rõ về rác thải nhựa và tác hại của tình trạng ô nhiễm do rác thải nhựa gây ra

Trước khi tìm hiểu các giải pháp giải quyết ô nhiễm rác thải nhựa, việc nắm vững khái niệm, nguồn gốc và tác hại của loại chất thải này là vô cùng cần thiết. Rác thải nhựa không đơn thuần chỉ là những túi nilon, chai lọ mà chúng ta vứt đi hàng ngày, mà là một vấn đề môi trường phức tạp với nhiều tầng lớp ảnh hưởng khác nhau. Từ quá trình sản xuất, sử dụng cho đến khi trở thành rác thải, nhựa để lại dấu ấn sinh thái sâu sắc trên hành tinh. Hiểu rõ bản chất của vấn đề sẽ giúp chúng ta nhận thức đầy đủ hơn về mức độ nghiêm trọng, từ đó có thái độ và hành động phù hợp. Phần này sẽ làm rõ rác thải nhựa là gì, chúng đến từ đâu, gây ra những tác hại gì cho môi trường và sức khỏe con người, cũng như thực trạng đáng báo động tại Việt Nam hiện nay.

Rác thải nhựa là gì và nguồn gốc hình thành

Rác thải nhựa là các sản phẩm được làm từ polymer tổng hợp, bao gồm túi nilon, chai nhựa, hộp đựng thức ăn, ống hút, bao bì đóng gói và vô số đồ dùng khác trong cuộc sống hàng ngày. Nhựa được sử dụng rộng rãi vì tính tiện lợi, nhẹ, bền và chi phí sản xuất thấp. Tuy nhiên, chính những ưu điểm này lại trở thành nhược điểm lớn nhất khi nhựa trở thành rác thải. Thời gian phân hủy của nhựa có thể kéo dài từ 450 đến 1000 năm tùy theo loại, điều này có nghĩa là mỗi miếng nhựa từng được sản xuất trên Trái Đất vẫn còn tồn tại ở đâu đó trong môi trường. Nguồn gốc chính của rác thải nhựa đến từ hoạt động tiêu dùng hàng ngày của con người. Các siêu thị, chợ truyền thống, cửa hàng tiện lợi mỗi ngày phát ra hàng triệu túi nilon miễn phí. Ngành công nghiệp đóng gói thực phẩm và đồ uống cũng góp phần không nhỏ vào lượng rác thải nhựa toàn cầu. Đặc biệt, sự phát triển của nền kinh tế chia sẻ và dịch vụ giao hàng tận nơi trong những năm gần đây đã làm gia tăng đáng kể lượng bao bì nhựa sử dụng một lần.

Tác hại nghiêm trọng của ô nhiễm rác thải nhựa đối với môi trường

Ô nhiễm do rác thải nhựa gây ra hậu quả nghiêm trọng trên nhiều phương diện. Về mặt sinh thái, hàng triệu sinh vật biển chết mỗi năm do nuốt phải hoặc mắc kẹt trong rác thải nhựa. Theo nghiên cứu của tổ chức Ocean Conservancy, có hơn 800 loài sinh vật biển bị ảnh hưởng bởi rác thải nhựa đại dương. Các vi hạt nhựa còn xâm nhập vào chuỗi thức ăn, từ sinh vật phù du đến cá lớn, cuối cùng quay trở lại bàn ăn của con người. Về mặt sức khỏe cộng đồng, rác thải nhựa tạo điều kiện cho muỗi, ruồi và các loài gặm nhấm sinh sôi, làm phát tán dịch bệnh. Khi bị đốt cháy không kiểm soát, nhựa giải phóng các chất độc hại như dioxin, furan gây ung thư và các bệnh về hô hấp. Về mặt kinh tế, chi phí xử lý rác thải nhựa và khắc phục ô nhiễm tiêu tốn hàng tỷ đô la mỗi năm. Ngành du lịch ven biển cũng chịu thiệt hại nặng nề khi bãi biển ngập rác làm mất đi vẻ đẹp tự nhiên, khiến du khách quay lưng. Như nhà văn Rachel Carson (1907 – 1964) từng cảnh báo trong tác phẩm Mùa xuân im lặng (Silent Spring, 1962), con người đang tự đầu độc chính môi trường sống của mình bằng những sản phẩm công nghiệp.

Thực trạng đáng báo động về rác thải nhựa tại Việt Nam

Tình trạng ô nhiễm rác thải nhựa tại Việt Nam đang ở mức báo động. Theo số liệu từ Bộ Tài nguyên và Môi trường, mỗi năm Việt Nam thải ra khoảng 1,8 triệu tấn rác thải nhựa, trong đó chỉ có khoảng 27% được thu gom và tái chế. Phần còn lại bị đổ bừa bãi ra môi trường, chôn lấp hoặc đốt trực tiếp. Ở các thành phố lớn như Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh, lượng rác thải nhựa sinh hoạt chiếm đến 10 – 15% tổng lượng chất thải rắn. Các kênh rạch, sông ngòi tại các đô thị đều có dấu vết của rác thải nhựa, đặc biệt là túi nilon và chai nhựa. Ở nông thôn, tình hình còn trầm trọng hơn do thiếu hệ thống thu gom và xử lý rác thải. Nhiều khu vực ven sông, ven biển trở thành bãi rác tự phát, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống người dân và sinh kế đánh bắt hải sản. Điều đáng lo ngại là ý thức của một bộ phận người dân về phân loại và xử lý rác thải nhựa còn hạn chế. Thói quen sử dụng túi nilon một lần vẫn rất phổ biến, từ chợ truyền thống đến các cửa hàng tiện lợi. Đây chính là bài văn nghị luận về rác thải nhựa lớp 9 cần đề cập để nâng cao nhận thức thế hệ trẻ.

Hướng dẫn cấu trúc bài văn nghị luận về rác thải nhựa

Để viết được một bài văn nghị luận đạt điểm cao về chủ đề giải quyết ô nhiễm rác thải nhựa, học sinh cần nắm vững cấu trúc chuẩn của thể loại văn bản này. Một bài văn nghị luận hoàn chỉnh luôn bao gồm ba phần chính là mở bài, thân bài và kết bài, mỗi phần có chức năng và yêu cầu riêng. Phần mở bài cần thu hút người đọc và nêu rõ luận điểm, phần thân bài triển khai các luận cứ với dẫn chứng thuyết phục, còn phần kết bài khẳng định lại quan điểm và kêu gọi hành động. Việc nắm chắc cấu trúc này không chỉ giúp bài viết có logic rõ ràng mà còn thể hiện năng lực tổ chức ý tưởng và lập luận của người viết. Phần này sẽ hướng dẫn chi tiết cách xây dựng từng phần trong bài văn một cách khoa học và hiệu quả nhất.

Phần mở bài: Đặt vấn đề và nêu luận điểm

Phần mở bài của bài văn nghị luận về cách giải quyết tình trạng ô nhiễm do rác thải nhựa gây ra cần thu hút sự chú ý của người đọc ngay từ những dòng đầu tiên. Có thể bắt đầu bằng một câu hỏi tu từ, một số liệu thống kê gây shock, hoặc một câu chuyện thực tế về hậu quả của ô nhiễm nhựa. Ví dụ: Có bao giờ bạn tự hỏi rằng chiếc túi nilon bạn vứt đi hôm nay sẽ còn tồn tại trên Trái Đất trong 500 năm nữa? hoặc Mỗi phút trôi qua, khoảng một xe tải rác thải nhựa được đổ xuống đại dương. Sau đó, cần giới thiệu tổng quan về vấn đề rác thải nhựa, làm rõ khái niệm và tầm quan trọng của chủ đề. Cuối phần mở bài, học sinh cần nêu rõ luận điểm của mình, đó là việc giải quyết tình trạng ô nhiễm rác thải nhựa là trách nhiệm của mỗi cá nhân, cộng đồng và chính quyền, đồng thời đưa ra khẳng định rằng có nhiều biện pháp thiết thực có thể thực hiện để giảm thiểu vấn đề này. Luận điểm cần được trình bày rõ ràng, mạch lạc, thể hiện quan điểm cá nhân nhưng có cơ sở lý luận chắc chắn. Đối với học sinh lớp 6, lớp 7, lớp 8 và lớp 9, cách đặt vấn đề có thể đơn giản hơn nhưng vẫn cần đảm bảo tính logic và sức thuyết phục.

Phần thân bài: Triển khai luận cứ và dẫn chứng thuyết phục

Phần thân bài là phần quan trọng nhất, chiếm khoảng 70 – 80% tổng số chữ của toàn bài. Đây là nơi học sinh triển khai các luận cứ, dẫn chứng để chứng minh cho luận điểm đã nêu ra ở phần mở bài. Khi viết bài văn nghị luận về giải pháp phù hợp để giảm thiểu rác thải nhựa, học sinh nên chia thân bài thành 3 – 4 ý lớn, mỗi ý tập trung vào một giải pháp cụ thể. Ý thứ nhất có thể bàn về giải pháp từ chính sách và pháp luật, như việc ban hành các quy định hạn chế sử dụng nhựa dùng một lần, áp dụng thuế môi trường đối với sản phẩm nhựa, hay khuyến khích phát triển các vật liệu thay thế thân thiện với môi trường. Ý thứ hai tập trung vào vai trò của doanh nghiệp trong việc thiết kế sản phẩm dễ tái chế, giảm bao bì không cần thiết, và xây dựng hệ thống thu hồi đóng gói sau sử dụng. Ý thứ ba nói về trách nhiệm của mỗi cá nhân trong việc thay đổi thói quen tiêu dùng, như mang theo túi vải khi đi chợ, sử dụng bình nước cá nhân thay vì chai nhựa, và phân loại rác tại nguồn. Mỗi luận cứ cần được minh họa bằng ví dụ thực tế, số liệu thống kê, hoặc dẫn chứng từ các quốc gia thành công trong việc giảm thiểu rác thải nhựa như Rwanda, Kenya hay thành phố San Francisco của Hoa Kỳ.

Phần kết bài: Khẳng định lại luận điểm và kêu gọi hành động

Phần kết bài của bài văn nghị luận về rác thải nhựa cần tóm tắt lại những ý chính đã trình bày trong thân bài một cách ngắn gọn nhưng đầy đủ. Không nên lặp lại y nguyên những gì đã viết mà cần diễn đạt theo cách khác, nhấn mạnh tính cấp thiết và tầm quan trọng của việc giải quyết vấn đề ô nhiễm rác thải nhựa. Học sinh có thể mở rộng vấn đề bằng cách liên hệ với bối cảnh toàn cầu về biến đổi khí hậu, suy giảm đa dạng sinh học, hoặc các mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hợp Quốc. Đặc biệt, phần kết bài nên có tính kêu gọi hành động mạnh mẽ, thúc giục người đọc không chỉ dừng lại ở việc hiểu biết mà còn phải bắt tay vào thực hiện những thay đổi cụ thể trong đời sống hàng ngày. Có thể kết thúc bằng một câu trích dẫn ý nghĩa từ các nhà hoạt động môi trường, hoặc một lời khẳng định đầy cảm xúc về trách nhiệm của thế hệ trẻ với tương lai của hành tinh. Ví dụ: Không có hành tinh thứ hai để chúng ta sống, vì vậy hành động từ hôm nay là không thể trì hoãn. Đối với bài văn nghị luận về rác thải nhựa lớp 7 ngắn gọn hay bài văn nghị luận về rác thải nhựa lớp 8, phần kết bài có thể đơn giản hơn nhưng vẫn cần đảm bảo tính logic và cảm xúc.

Văn mẫu chi tiết viết bài văn nghị luận về cách giải quyết ô nhiễm rác thải nhựa

Sau khi đã nắm vững lý thuyết về cấu trúc và yêu cầu của bài văn nghị luận, việc tham khảo một văn mẫu cụ thể sẽ giúp học sinh hình dung rõ hơn về cách triển khai ý tưởng trong thực tế. Văn mẫu dưới đây được xây dựng hoàn chỉnh với đầy đủ ba phần mở bài, thân bài và kết bài, tuân thủ nghiêm ngặt các nguyên tắc viết bài văn nghị luận. Nội dung tập trung vào ba nhóm giải pháp chính để giải quyết tình trạng ô nhiễm do rác thải nhựa gây ra, bao gồm vai trò của chính sách pháp luật, trách nhiệm của doanh nghiệp và ý thức của mỗi cá nhân. Mỗi luận cứ đều được minh họa bằng dẫn chứng thực tế từ trong nước và quốc tế, đảm bảo tính thuyết phục cao. Các em học sinh có thể tham khảo để học cách triển khai ý, sử dụng dẫn chứng và kết nối các phần một cách mạch lạc.

Mở bài văn mẫu: Đặt vấn đề về thực trạng ô nhiễm nhựa

Mỗi ngày, khi cầm trên tay chiếc túi nilon từ cửa hàng tạp hóa, hay nhấp một ngụm nước từ chai nhựa, ít ai nghĩ rằng những vật dụng tưởng chừng vô hại này lại đang góp phần tạo nên một trong những thảm họa môi trường lớn nhất thế kỷ XXI. Rác thải nhựa, với thời gian phân hủy lên đến hàng trăm năm, đang bủa vây hành tinh xanh của chúng ta từ đỉnh núi cao nhất đến đáy đại dương sâu thẳm. Theo Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc, nếu không có hành động quyết liệt, đến năm 2050, lượng nhựa trên đại dương sẽ nhiều hơn cả cá. Con số đáng sợ này không phải là viễn tưởng mà là cảnh báo thực tế về tương lai mà thế hệ chúng ta sẽ để lại cho con cháu. Việt Nam, với nền kinh tế đang phát triển mạnh mẽ và dân số đông đúc, cũng đang đối mặt với thách thức nghiêm trọng này. Tại các thành phố lớn, rác thải nhựa tràn ngập đường phố, bít tắc cống rãnh mỗi mùa mưa bão. Ở nông thôn và vùng ven biển, cảnh tượng bãi rác nhựa chất đống đã trở nên quá quen thuộc. Đứng trước thực trạng đáng báo động này, câu hỏi đặt ra là: Chúng ta có thể làm gì để giải quyết tình trạng ô nhiễm do rác thải nhựa gây ra? Câu trả lời không đơn giản nhưng chắc chắn có thể thực hiện được, nếu mỗi cá nhân, mỗi tổ chức và cơ quan nhà nước đều nhận thức đúng và hành động ngay.

Thân bài phần một: Giải pháp từ chính sách và pháp luật của Nhà nước

Vai trò của Nhà nước trong việc giải quyết ô nhiễm rác thải nhựa là vô cùng quan trọng và mang tính định hướng. Chính sách pháp luật không chỉ tạo khung khổ ràng buộc mà còn là công cụ mạnh mẽ để thay đổi hành vi của toàn xã hội. Trước hết, cần ban hành và thực thi nghiêm túc các quy định hạn chế sử dụng nhựa dùng một lần. Một số quốc gia trên thế giới đã áp dụng thành công chính sách này. Rwanda, quốc gia nhỏ bé ở châu Phi, đã cấm hoàn toàn túi nilon kể từ năm 2008 và trở thành một trong những quốc gia sạch nhất châu lục đen. Kenya cũng áp dụng lệnh cấm túi nilon từ năm 2017 với mức phạt rất nặng, có thể lên đến 40.000 đô la Mỹ hoặc 4 năm tù giam đối với người sản xuất, phân phối túi nilon. Tại Việt Nam, Chỉ thị số 33/CT – TTg của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường quản lý, tái sử dụng, tái chế, xử lý và giảm thiểu chất thải nhựa đã được ban hành, tuy nhiên việc thực thi còn nhiều bất cập. Cần có lộ trình cụ thể và chế tài đủ mạnh để các siêu thị, cửa hàng, chợ truyền thống tuân thủ quy định không cung cấp túi nilon miễn phí. Bên cạnh đó, Nhà nước cần áp dụng chính sách thuế môi trường và cơ chế trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất. Theo cơ chế này, các doanh nghiệp sản xuất ra sản phẩm nhựa phải chịu trách nhiệm thu hồi và xử lý sau khi sản phẩm hết vòng đời sử dụng. Đây là cách đã được nhiều nước phát triển áp dụng thành công, buộc các công ty phải nghĩ đến khâu tái chế ngay từ khâu thiết kế sản phẩm.

Ngoài ra, Nhà nước cần đầu tư mạnh mẽ vào cơ sở hạ tầng thu gom, phân loại và xử lý rác thải. Hiện nay, hệ thống xử lý rác tại Việt Nam chủ yếu dựa vào chôn lấp, một phương pháp lạc hậu và gây ô nhiễm nghiêm trọng đất và nước ngầm. Cần xây dựng thêm nhiều nhà máy xử lý rác thải hiện đại với công nghệ đốt sinh khối, tạo năng lượng hoặc công nghệ tái chế cao cấp. Ví dụ, Nhật Bản đã xây dựng hệ thống nhà máy đốt rác phát điện vô cùng hiệu quả, không chỉ giải quyết vấn đề rác thải mà còn cung cấp nguồn năng lượng sạch cho cộng đồng. Bên cạnh đó, cần có chính sách khuyến khích, hỗ trợ các doanh nghiệp tái chế nhựa, các cơ sở sản xuất vật liệu thay thế nhựa từ nguyên liệu tự nhiên như tinh bột sắn, bã mía, lá chuối. Những chính sách ưu đãi về thuế, vốn vay, đất đai sẽ tạo động lực để khu vực tư nhân tham gia tích cực vào cuộc chiến chống rác thải nhựa. Bài văn nghị luận về rác thải nhựa lớp 9 ngắn gọn cũng cần đề cập đến vai trò của pháp luật như một nền tảng cho mọi giải pháp khác.

Thân bài phần hai: Trách nhiệm của doanh nghiệp trong sản xuất và quản lý bao bì

Doanh nghiệp, với vai trò là người sản xuất và cung cấp sản phẩm nhựa ra thị trường, có trách nhiệm lớn lao trong việc giảm thiểu rác thải từ nguồn. Thay đổi cần bắt đầu ngay từ khâu thiết kế sản phẩm. Các công ty nên áp dụng nguyên tắc thiết kế xanh, tức là thiết kế sản phẩm dễ dàng tháo rời, phân loại và tái chế. Thay vì sử dụng nhiều loại nhựa khác nhau trong một sản phẩm, khiến việc tái chế trở nên phức tạp và tốn kém, doanh nghiệp nên ưu tiên sử dụng loại nhựa đơn nhất hoặc vật liệu có thể phân hủy sinh học. Một số thương hiệu lớn trên thế giới đã bắt đầu chuyển đổi. Coca – Cola cam kết sẽ thu hồi và tái chế một chai hoặc lon cho mỗi chai hoặc lon họ bán ra vào năm 2030. Unilever đã công bố kế hoạch giảm 50% lượng nhựa nguyên sinh sử dụng trong bao bì đến năm 2025. Tại Việt Nam, một số doanh nghiệp tiên phong như Vinamilk, TH True Milk cũng đã bắt đầu thử nghiệm bao bì thân thiện với môi trường. Tuy nhiên, đây vẫn chưa phải là xu hướng phổ biến do chi phí ban đầu cao hơn và thiếu áp lực từ thị trường cũng như pháp luật.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp cần xây dựng hệ thống thu hồi bao bì sau sử dụng. Mô hình kinh tế tuần hoàn, trong đó sản phẩm được thu hồi, tái chế và đưa trở lại chu trình sản xuất, là giải pháp bền vững cho vấn đề rác thải. Các chuỗi siêu thị, cửa hàng tiện lợi có thể đặt các thùng thu gom chuyên dụng để khách hàng trả lại chai lọ, bao bì nhựa đã sử dụng, đổi lại phiếu giảm giá hoặc điểm tích lũy. Ở Đức, hệ thống hoàn trả tiền đặt cọc cho chai nhựa đã hoạt động rất hiệu quả, tỷ lệ thu hồi lên đến 98%. Người tiêu dùng trả thêm một khoản tiền nhỏ khi mua đồ uống đóng chai, và sẽ được hoàn lại khi trả chai rỗng tại máy tự động ở siêu thị. Mô hình này hoàn toàn có thể áp dụng tại Việt Nam nếu có sự phối hợp giữa doanh nghiệp, nhà bán lẻ và chính quyền. Hơn nữa, các công ty sản xuất nhựa cần đầu tư vào nghiên cứu phát triển vật liệu mới, thân thiện với môi trường. Nhựa sinh học làm từ tinh bột ngô, khoai tây, hoặc tảo biển đang được nhiều nước nghiên cứu và thử nghiệm. Mặc dù giá thành hiện tại còn cao nhưng với đầu tư đúng hướng, công nghệ này hứa hẹn sẽ trở thành giải pháp thay thế khả thi trong tương lai gần.

Thân bài phần ba: Ý thức và hành động của mỗi cá nhân trong cộng đồng

Dù chính sách có tốt đến đâu, dù doanh nghiệp có trách nhiệm thế nào, nếu thiếu ý thức và hành động của mỗi cá nhân thì mọi nỗ lực đều không thể thành công. Mỗi người chúng ta, với những lựa chọn tiêu dùng hàng ngày, chính là mắt xích quan trọng nhất trong chuỗi giải pháp giảm thiểu rác thải nhựa. Thay đổi có thể bắt đầu từ những việc làm nhỏ nhất nhưng lại mang ý nghĩa to lớn. Thay vì nhận túi nilon ở siêu thị, chúng ta có thể mang theo túi vải tái sử dụng. Thay vì mua nước đóng chai mỗi ngày, chúng ta có thể sử dụng bình nước cá nhân. Thay vì dùng ống hút nhựa khi uống nước, chúng ta có thể chọn ống hút tre, inox hoặc đơn giản là uống trực tiếp. Những thay đổi này tưởng chừng nhỏ bé nhưng nếu hàng triệu người cùng thực hiện, sức mạnh tổng hợp sẽ rất lớn. Theo ước tính, nếu mỗi người Việt Nam giảm sử dụng một túi nilon mỗi tuần, cả nước sẽ giảm được gần 5 tỷ túi nilon mỗi năm. Con số này cho thấy sức mạnh của hành động tập thể xuất phát từ ý thức cá nhân.

Viết đoạn văn khoảng 200 chữ trình bày suy nghĩ của em về vấn đề rác thải nhựa hiện nay cũng là một cách để học sinh tự nhận thức về trách nhiệm của bản thân. Ngoài ra, mỗi người cần thực hành phân loại rác tại nguồn, tách riêng rác nhựa có thể tái chế với rác hữu cơ và rác không tái chế được. Điều này giúp công nhân môi trường dễ dàng thu gom và xử lý, đồng thời tăng tỷ lệ tái chế hiệu quả. Ở nhiều quốc gia phát triển như Nhật Bản, Đức, Singapore, người dân được hướng dẫn phân loại rác rất chi tiết, từ loại bỏ nhãn mác, rửa sạch bao bì đến phân loại theo màu sắc và loại nhựa. Tuy việc này ban đầu có vẻ phức tạp và mất thời gian, nhưng khi trở thành thói quen, nó sẽ trở nên tự nhiên. Việt Nam đã bắt đầu thí điểm phân loại rác tại một số địa phương, và kết quả ban đầu khá khả quan. Điều quan trọng là mỗi người cần kiên trì thực hiện, không vì lười biếng hay cho rằng việc của một cá nhân không tạo nên sự khác biệt. Bên cạnh hành động cá nhân, chúng ta còn có thể ảnh hưởng đến người khác thông qua việc chia sẻ thông tin, tuyên truyền nâng cao nhận thức về tác hại của rác thải nhựa trên mạng xã hội, trong gia đình và cộng đồng.

Kết bài văn mẫu: Khẳng định và kêu gọi hành động chung

Giải quyết tình trạng ô nhiễm do rác thải nhựa gây ra không phải là nhiệm vụ của một cá nhân, một tổ chức hay một quốc gia mà là trách nhiệm chung của toàn nhân loại. Từ các chính sách pháp luật đồng bộ của Nhà nước, trách nhiệm sản xuất xanh của doanh nghiệp, đến ý thức tiêu dùng bền vững của mỗi công dân, tất cả đều đóng vai trò quan trọng và bổ trợ lẫn nhau. Không có một giải pháp đơn lẻ nào có thể giải quyết triệt để vấn đề phức tạp này, mà cần một hệ thống giải pháp toàn diện, được thực thi quyết liệt và kiên trì trong thời gian dài. Những thành công của Rwanda, Kenya, Nhật Bản hay các thành phố xanh trên thế giới đã chứng minh rằng khi có đủ quyết tâm chính trị, trách nhiệm doanh nghiệp và ý thức cộng đồng, chúng ta hoàn toàn có thể đẩy lùi thảm họa rác thải nhựa. Việt Nam, với truyền thống yêu thiên nhiên, trọng tương lai của dân tộc, hoàn toàn có thể trở thành hình mẫu trong khu vực về quản lý rác thải nhựa nếu chúng ta hành động ngay từ hôm nay. Mỗi túi vải chúng ta mang theo, mỗi chai nhựa chúng ta phân loại đúng cách, mỗi lần chúng ta từ chối túi nilon không cần thiết, tất cả đều là những viên gạch nhỏ góp phần xây dựng một tương lai xanh, sạch, bền vững cho thế hệ mai sau. Hãy nhớ rằng, chúng ta không thừa kế Trái Đất từ tổ tiên mà đang mượn nó từ con cháu. Vì vậy, trách nhiệm bảo vệ môi trường, giảm thiểu rác thải nhựa không phải là lựa chọn mà là nghĩa vụ thiêng liêng của mỗi người.

Những lưu ý quan trọng khi viết bài văn nghị luận

Bên cạnh việc nắm vững cấu trúc và tham khảo văn mẫu, học sinh cần chú ý đến nhiều yếu tố khác để hoàn thiện bài văn nghị luận của mình. Những lỗi thường gặp như sử dụng ngôn ngữ không phù hợp với thể loại, dẫn chứng thiếu chính xác hoặc không liên quan, các phần trong bài văn không kết nối mượt mà với nhau đều có thể làm giảm chất lượng và điểm số của bài viết. Đặc biệt, trong bối cảnh giáo dục hiện đại, giáo viên không chỉ đánh giá nội dung mà còn chú trọng đến hình thức, cách trình bày và khả năng tư duy phản biện của học sinh. Do đó, phần này sẽ chỉ ra những lưu ý quan trọng về ngôn ngữ, phong cách viết, cách sử dụng dẫn chứng và kỹ thuật kết nối các phần trong bài văn. Những kiến thức này sẽ giúp các em tránh được những sai lầm phổ biến và nâng cao chất lượng bài viết một cách toàn diện.

Lưu ý về ngôn ngữ và phong cách viết

Khi viết bài văn nghị luận về cách giải quyết tình trạng ô nhiễm do rác thải nhựa gây ra, học sinh cần chú ý sử dụng ngôn ngữ phù hợp với thể loại văn bản. Ngôn ngữ nghị luận cần rõ ràng, chính xác, có tính logic và sức thuyết phục cao. Tránh sử dụng những từ ngữ mơ hồ, không rõ ràng hoặc quá cảm tính như trong văn tự sự hay miêu tả. Thay vào đó, nên dùng các từ ngữ khẳng định như cần phải, bắt buộc, không thể thiếu, điều quan trọng là… để thể hiện quan điểm mạnh mẽ. Đồng thời, cần cân nhắc sử dụng các liên từ logic như thứ nhất, thứ hai, bên cạnh đó, hơn nữa, tuy nhiên, do đó để tạo mạch văn chặt chẽ, dễ theo dõi. Về phong cách, học sinh nên viết theo lối diễn giải có luận chứng rõ ràng, tránh lối viết tản mạn, lòng vòng. Mỗi đoạn văn cần có một ý chính, được triển khai với các luận cứ và dẫn chứng cụ thể. Tránh sử dụng quá nhiều câu hỏi tu từ vì điều này có thể làm giảm tính khẳng định của bài văn. Ngoài ra, cần chú ý về chính tả, dấu câu và cách dùng từ. Sai lỗi về mặt này không chỉ làm giảm điểm số mà còn ảnh hưởng đến tính thuyết phục của toàn bài. Với bài văn nghị luận về rác thải nhựa lớp 6, yêu cầu về ngôn ngữ có thể đơn giản hơn nhưng vẫn cần đảm bảo tính mạch lạc và logic.

Lưu ý về việc sử dụng dẫn chứng và ví dụ minh họa

Dẫn chứng và ví dụ là yếu tố không thể thiếu trong bài văn nghị luận, giúp làm rõ và chứng minh cho luận điểm, luận cứ. Tuy nhiên, học sinh cần biết cách chọn lọc và sử dụng dẫn chứng một cách khéo léo. Trước hết, dẫn chứng phải chính xác, có nguồn gốc rõ ràng và liên quan trực tiếp đến vấn đề đang bàn luận. Không nên sử dụng những thông tin mơ hồ, nghe đâu đó, hoặc không có cơ sở khoa học. Các số liệu thống kê, nghiên cứu khoa học, chính sách pháp luật, câu chuyện thực tế đều là những dẫn chứng tốt. Thứ hai, dẫn chứng cần đa dạng và cân đối. Không nên chỉ dựa vào một loại dẫn chứng duy nhất, ví dụ chỉ toàn là số liệu thống kê hoặc chỉ toàn là ví dụ thực tế. Sự kết hợp giữa lý luận, số liệu và thực tiễn sẽ làm cho bài văn thêm phong phú và thuyết phục. Thứ ba, cách trình bày dẫn chứng cũng rất quan trọng. Không nên liệt kê dồn dập quá nhiều dẫn chứng trong một đoạn văn ngắn vì điều này khiến bài viết trở nên nặng nề, khó đọc. Thay vào đó, nên phân bổ đều dẫn chứng cho từng luận cứ, mỗi luận cứ có từ một đến hai dẫn chứng điển hình là đủ. Cuối cùng, sau khi nêu dẫn chứng, học sinh cần phân tích, giải thích để làm rõ mối liên hệ giữa dẫn chứng và luận điểm đang chứng minh. Đây là bước thể hiện năng lực tư duy và lập luận của người viết.

Lưu ý về cách kết nối các phần trong bài văn

Một bài văn nghị luận hay không chỉ có nội dung tốt mà còn phải có cấu trúc chặt chẽ, các phần kết nối mượt mà với nhau. Giữa phần mở bài và thân bài cần có câu chuyển tiếp tự nhiên, không đột ngột. Ví dụ, sau khi nêu luận điểm ở phần mở bài, có thể có câu: Để chứng minh cho quan điểm này, chúng ta hãy cùng xem xét các giải pháp cụ thể sau đây hoặc Vậy làm thế nào để giải quyết vấn đề nghiêm trọng này? Có ba hướng giải quyết chính như sau… Trong phần thân bài, giữa các ý lớn cũng cần có câu nối ý để tạo sự liền mạch. Khi chuyển từ ý thứ nhất sang ý thứ hai, có thể dùng các cụm từ như: Bên cạnh vai trò của Nhà nước, Không chỉ dừng lại ở chính sách pháp luật, Ngoài những nỗ lực từ phía chính quyền… Giữa phần thân bài và kết bài, cần có câu kết luận tổng hợp, khái quát lại những gì đã trình bày trước khi đưa ra lời kêu gọi cuối cùng. Sự kết nối tốt giữa các phần sẽ giúp bài văn có mạch văn rõ ràng, dễ theo dõi, tạo cảm giác trọn vẹn và thuyết phục người đọc. Đây cũng là một trong những tiêu chí quan trọng mà giáo viên chấm điểm bài văn thường đánh giá cao.

Kết luận

Viết bài văn nghị luận về cách giải quyết tình trạng ô nhiễm do rác thải nhựa gây ra là một bài tập ý nghĩa, giúp học sinh không chỉ rèn luyện kỹ năng viết mà còn nâng cao nhận thức về trách nhiệm bảo vệ môi trường. Qua quá trình tìm hiểu, nghiên cứu và viết bài, các em sẽ hiểu sâu hơn về tác hại của rác thải nhựa, từ đó có những thay đổi tích cực trong lối sống và thói quen tiêu dùng hàng ngày. Một bài văn nghị luận tốt cần có cấu trúc rõ ràng với ba phần mở bài, thân bài, kết bài, nội dung logic với luận điểm được chứng minh bằng luận cứ và dẫn chứng thuyết phục, ngôn ngữ chính xác, mạch lạc và có sức thuyết phục cao. Các em học sinh có thể tham khảo văn mẫu được cung cấp trong bài viết này, nhưng quan trọng hơn là phải tự mình suy nghĩ, tìm tòi và tạo ra sản phẩm riêng của bản thân. Đừng chỉ dừng lại ở việc học thuộc hay chép lại mẫu, hãy biến kiến thức thành hành động thực tế. Mỗi bài văn các em viết không chỉ là bài tập trên lớp mà còn là lời cam kết của thế hệ trẻ với một tương lai xanh, sạch cho hành tinh. Hy vọng rằng qua bài viết hướng dẫn chi tiết này, các em đã có đủ kiến thức và kỹ năng để viết một bài văn nghị luận xuất sắc về chủ đề rác thải nhựa, đồng thời trở thành những công dân có ý thức, góp phần vào công cuộc bảo vệ môi trường của đất nước.